» VERHALEN » Sigarenfabriek De Adelaar 
Genealogie van de familie Brinkman(n)
Sigarenfabriek De Adelaar in Steenwijk

 Firma B. BRINKMAN  Sigarenfabriek 'DE ADELAAR' STEENWIJK
Postrekening No. 181244

Door Klaas Brinkman, Steenwijk 1995
 
Sigarenfabriek 'De Adelaar' is in 1926 als firma opgericht door Bernardus Brinkman en was gevestigd geweest aan de Wilhelminastraat 39 te Steenwijk.
Bernardus Brinkman werd geboren in 1879 te Terband (Friesland) als zoon van Johannus Frederiks Brinkmann (vervener) en Gala van Balen.
Hij leerde het sigarenmaken op een bedrijf in Zorgvliet (Drenthe) waar men zelf tabak verbouwde en bewerkte. Op 18-jarige leeftijd trok Bernardus naar Steenwijk en vond werk bij Rijkmans Tabak- en Sigarenfabriek.
In 1901 trouwde hij met Dina Resink, dochter van Hermannus Resink (kleermaker in de Vrouwenstraat) en Maria Meyer van Putten. Bernardus en Dina betrokken een woning van de toen pas opgerichte Coöperatieve Bouwvereniging ‘Eigen Haard’ aan de Wilhelminastraat 41 te Steenwijk.
In 1907 werd Bernardus als meesterknecht in dienst bij de pas geopende sigarenfabriek "Mexico" van Thijs Rijkmans & Zonen. Vijf jaar later begon hij als sigarenmaker voor zichzelf op de zolder van zijn woning. Hij had twee knechten in dienst.

In 1916 ging Bernardus Brinkman een compagnonschap aan met Jacob Paulides, sigarenfabrikant te Oldelamer. Op 6 september 1919 resulteerde deze samenwerking in de oprichting van een Vennootschap van Koophandel onder de firmanaam "Brinkman en Paulides", "bedrijvende een sigarenfabriek en een handel in sigaren". Brinkman belastte zich met de productie, terwijl Paulides de verkoop van sigaren regelde. De fabriek bleef gevestigd in de woning Wilhelminastraat 41. De bedrijfsruimte werd uitgebreid met een stenen droogkamer en een opslagruimte voor ruwe tabak achter het pand.

Omdat de Tabakswet van 1921 hogere eisen stelde aan arbeidsomstandigheden besloten de beide firmanten in 1922 de fabriek te verhuizen naar een nieuw pand aan de Tukseweg (op de hoek van de huidige Mr. Hillebrand Tuttelstraat). Hierdoor kon het aantal werklieden worden uitgebreid tot 25. Als gevolg van een loongeschil werd het bedrijf in 1924 getroffen door een werkstaking. Dit was er min of meer de oorzaak van dat enige tijd later de samenwerking van Brinkman en Paulides eindigde.
Op 22 november 1924 gingen zeven georganiseerde sigarenmakers van de Fa. Brinkman en Paulides in werkstaking. Deze firma had speciaal voor het maken van sigaren in de goedkopere soorten vier werkkrachten aangenomen tegen een lager loon dan bij collectief contract was overeengekomen. De Sigarenmakersbond, die deze maatregel als ernstig loonbederf beschouwde, riep de arbeiders in het noorden van het land op alle merken van de firma te boycotten. Na bijna vier maanden liep de staking af.


In 1926 stichtte Bernardus Brinkman een nieuw bedrijf. Hij kocht het pand Wilhelminastraat 39 en verbouwde het tot sigarenfabriek. Tevens stichtte hij in dat jaar ter plaatse een sigarendrogerij. Als naam werd "De Adelaar" ingevoerd. Behalve zijn twee zonen, Frits en Gerard, waren er zeven sigarenmakers werkzaam. Na zijn overlijden in 1942 zetten de beide zoons het bedrijf voort. In 1943 moest op last van de Duitse bezetter de bedrijfsvoering worden gestaakt. Na de oorlog ging de fabriek weer open. Door de grote vraag naar tabaksproducten beleefde "De Adelaar" een korte periode van bloei. Om de groeiende concurrentie het hoofd te kunnen bieden, werd de fabriek gemoderniseerd en de productie steeds meer gemechaniseerd. In 1948 besloot men achter de sigarenmakerswerkplaats een bergplaats te bouwen. Eind 1945 sloot Gerard Brinkman een overeenkomst met Jan Benthem betreffende de overname van de sigarenfabriek "Insulinde", plus het productierecht, aan de 2e Oostwijkstraat. Door het opkopen van nog enkele andere, niet meer levensvatbare bedrijfjes (onder meer van Bezembinder en de Fa. Gebr. Wagter) kon het productiequotum verder worden verhoogd. Dit betekende werkgelegenheid voor een tiental sigarenmakers. Na 1948 was ook "De Adelaar" niet meer opgewassen tegen de sterk groeiende concurrentie van de grote ondernemingen. In 1950 moest het bedrijf noodgedwongen zijn activiteiten beëindigen.
Nu definitief.
 
 

   De toenmalige fabriek is nu omgebouwd tot woonhuizen.
 

Sigarenfabriek De Adelaar

terug
 
 
 

Inloggen


 

Aanmelden
meer
 
Privacyverklaring
meer
 
Verantwoording
meer
 
Links
meer
 
Adverteren
meer
 
Contact
meer